Tent Buurtvoorlichting gemeente Amsterdam bij Winkelcentrum IJburg

Op 20 december 2019 werd op Haveneiland-Oost een gewelddadige straatroof gepleegd. Het bleek de eerste van een hele reeks straatroven, die in korte tijd zou volgen. Het Parool wijdde er een oppervlakkig bericht aan. De bron van het artikel was een twitterbericht van een wijkagent in IJburg. De enige overigens die wel eens wat loslaat over wat er in IJburg aan criminaliteit speelt. De straatroof was nieuwswaardig alleen al omdat er vier minderjarige jongeren van 12 tot 14 bij waren betrokken, die bovendien messen hadden gebruikt. De jongeren waren nog diezelfde dag aangehouden.

Twee weken later, op 13 januari 2020, volgde de tweede straatroof, eufemistisch aangeduid als beroving. Weer werd deze in de buurt van het Theo van Goghpark, Haveneiland-Oost, gepleegd. Hiervoor startte de politie een burgernetactie. De dagen erna was er steeds opnieuw een straatroof in IJburg: op het Grote Rieteiland en Haveneiland-Oost. Op Twitter verschenen berichten over politieheli’s en op de Facebookpagina IJburgVeiligheid van de gemeente Amsterdam werd door de Whatsapp-groepen informatie gepost. Het was inmiddels donderdag. Tot dan toe had het die week straatroven in IJburg geregend. Niet alleen de bewoners waren geschokt, maar ook de gemeente was geschrokken, want op donderdag stond er ineens een tent Buurtvoorlichting bij het Theo van Goghpark, waar de bewoners voor informatie terecht konden. Ook stonden er lichtgevende waarschuwingsborden op karren.

Ik wilde het fijne ervan weten en begaf me die dag naar de tent. Er was een enkele andere bewoner. Verder wemelde het van de medewerkers van de gemeente in rode jasjes, die folders over inbraakpreventie uitdeelden. Ze begroetten me met de relativerende opmerking dat straatroven in elke wijk wel voorkwamen.
‘Maar we zijn hier toch in IJburg’, zei ik ongeduldig, waarna ik naar de wijkagent liep, die ik enkele vragen stelde. ‘Wanneer zijn de straatroven precies geweest?’, vroeg ik. Zelf was ik enigszins het zicht kwijtgeraakt. ‘Allemaal in een week,’ vervolgde ik.
‘Nee, niet in een week, maar twee weken,’ antwoordde de wijkagent, die me verder geen info kon geven. Hij verwees me naar de veiligheidscoördinator van het gemeente. Die zou even erna komen en kon me vast antwoord geven. Hij vertelde nog wel dat er door de politie twee weken extra zou worden gesurveilleerd.

Nadat ik boodschappen had gedaan, zag ik een man bij de tent staan. Hij bleek de veiligheidscoördinator van de gemeente. Nog steeds krioelde het er van de rode jasjes en intussen werden ze door kansarme kinderen op fietsen omringd. Verder geen bewoner te bekennen. De ambtenaar vertelde me dat het hier om straatroven ging, waarbij minderjarige jongeren andere minderjarige jongeren van hun waardevolle spullen, zoals I-phones en Airpods, beroofden. De slachtoffers waren dus geen toeristen, oude vrouwtjes of andere bewoners.
‘De politie is onzichtbaar op het eiland …,’zei ik. ‘Zonder politie wordt het hier zoals in Malmö, waar de criminele jongeren het voor het zeggen hebben.’
‘In het Diemerpark is geen politie, en daar gebeurt niets …’, wierp hij tegen.
‘Ook daar zijn straatroven geweest,’ zei ik. De veiligheidscoördinator zei dat hij verwachtte dat de berovingen zouden stoppen, want inmiddels waren er vijf aanhoudingen verricht. Daarmee was de jeugdbende hopelijk opgerold. Ik hielp het hem hopen.

Weer thuis zette ik de feiten op een rij, wat wilde zeggen, alles wat via de Whatsapp-groepen veiligheid IJburg en de facebookpagina IJburgVeiligheid naar buiten was gekomen. Meer bronnen had ik niet. Waarna ik al snel tot mijn schrik tot de conclusie kwam dat er die week tot dan toe elke dag een straatroof was geweest, drie dagen achtereen, steeds door minderjarige daders gepleegd, waarvan minderjarigen het slachtoffer waren geweest. Ik had een scoop en maakte een berichtje voor mijn nieuwssite.

Die dag bleef het verder stil met straatroven. Waren de criminele jongeren inderdaad opgepakt? Tot de dag erna, op vrijdag, de straatrovenhel in IJburg wederom losbarstte. Deze keer was het politie-loze Diemerpark aan de beurt. Vanwege de politieaanwezigheid op het eiland waren de criminele jongeren kennelijk hierheen uitgeweken. Weer waren kansrijke minderjarige jongeren het slachtoffer. De politie adviseerde om het Diemerpark te mijden tenzij in gezelschap. En ook op zaterdag sloegen de kansarme jongeren in IJburg hard toe met twee straatroven op een dag, waarbij minderjarige jongeren het slachtoffer waren. De informatie werd wederom via de Whatsapp-groepen fragmentarisch gedeeld, welke info de leden op de facebookpagina IJburgVeiligheid postten. Er werd gemeld dat bij een van de berovingen, op Haveneiland-Oost, een vuurwapen was gebruikt. Er werden geen burgernetacties gestart, geen signalementen verspreid. Steeds werkte ik mijn nieuwsbericht bij.

Enkele dagen erna stond de tent van de gemeente Amsterdam weer op het eiland, deze keer bij Winkelcentrum IJburg. Ik sprak er opnieuw met de veiligheidscoördinator van de gemeente Amsterdam en zei hem dat ik me erover verbaasde dat er van de straatroven geen politieberichten waren gedeeld. De enige bronnen waren de Whatsappgroepen en de facebookpagina van de gemeente Amsterdam geweest. Ook het Parool had zich hierop gebaseerd in plaats van op stevige politie-informatie en had het over ‘geruchten’.
‘Ja, we willen de reputatie van IJburg toch allemaal wel een beetje redden,’  zei hij. Ik was verbluft en zei hem dat het eenvoudigweg nieuwswaardig was dat een betrekkelijk jonge Vinex-wijk in korte tijd door zoveel straatroven werd getroffen, Ik zei hem dat ik burgerjournalist was en het nieuws zo op mijn site www.hetreilenenzeilenopijburg.nl had gemeld, welk bericht hij kende. Nadat ik hem voor de info had bedankt, liep ik naar huis. Zo veel was wel duidelijk: als het aan de media, gemeente Amsterdam en de politie lag, bleven duistere zaken in IJburg onder de pet. Intussen woekerden deze tot onbeheersbare grootte vrolijk voort.