Daguerrestraat, Haveneiland-West
Stedelijke buitenwijken die afgleden naar een migrantenwijk, hadden ten minste één ding gemeen: op zeker moment liet de overheid de wijk in de steek. De wijk was bedoeld voor de huisvesting van moeilijke gevallen, onder wie migranten, multiprobleemgezinnen; mensen voor wie de overheid geen andere plekken in de stad zag. Publieke voorzieningen zoals politieposten werden gesloten. De handhaving ontbrak er grotendeels. Nette mensen vertrokken. Dat ging zo in La Grande Borne, Slotervaart, Molenbeek en de Bijlmer. Er waren veel voortijdige schoolverlaters. Criminele jongeren beheersten er de publieke ruimte steeds meer. De wijk hoefde niet eens ver van het kloppende stadshart te liggen om in verval te raken. Een brug, kanaal, ringweg was voldoende om de wijk te scheiden van de rest. Een verweesde wijk, waar geen overheidsinstantie nog om gaf.
Daaraan denk ik wanneer ik de brief, van 11 oktober 2016, van de burgemeester van Amsterdam aan de omwonenden van de beruchte kavel 13A lees. Op de kavel zal de tijdelijke huisvesting voor 320 kwetsbare jonge mannen, van wie 160 statushouders, verrijzen. Immers als gevolg van de eeuwigdurende oorlog in Syrië zijn sinds 2015 grote vluchtelingenstromen op gang gekomen. Deze hebben Europa bereikt met bootjes en overspoeld. Islamitische migranten, met name mannen, bevolken de asielopvangen, in Duitsland, Nederland, Frankrijk en Engeland. In 2015 kwamen er maar liefst 32.093 migranten vanuit vooral Syrië in ons land aan. In de eerste helft van 2016 waren dat er 8.422. Amsterdam heeft de rijksopgave om van 2016 tot 2018 jaarlijks 2.400 statushouders te huisvesten. De 7.200 statushouders wil de stad deels onderbrengen in 2.700 huizen die de komende jaren speciaal voor dit doel worden gebouwd, onder meer door de tijdelijke bouw, van tien jaar, op ‘plekken die hiervoor geschikt zijn’.
De gemeente is dan ook naarstig op zoek naar dergelijke locaties en IJburg lijkt de aangewezen plek. Het stedelijke Haveneiland beschikt over onbebouwde locaties waarvoor geen commerciële belangstelling is. Er zit weliswaar een woonbestemming op, maar ontwikkelaars vermoeden dat ze de bebouwing niet aan de man kunnen brengen. De locaties liggen over het Haveneiland verspreid en ook het nieuwe Centrumeiland komt in aanmerking. Op Haveneiland-West is de eerste kavel, grenzend aan het winkelcentrum, in de prijzen gevallen; een gepland hotel zal hier niet worden gebouwd. En dan is er de groenstrook op Haveneiland-Oost, die nu door de omwonenden als park wordt gebruikt, waar de IJmeerverbinding was gepland. Het nu onbebouwde Centrumeiland blijkt eveneens een geschikte locatie. Want wie wil er nu wonen op een kale geïsoleerde, winderige zandvlakte zonder voorzieningen? De geschikte locaties liggen op dit nieuwe eiland voor het oprapen. Dat de verse zandvlakte 60 miljoen euro gemeenschapsgeld heeft gekost is kennelijk irrelevant in dit verband.
Vooralsnog verrijst juni 2017 op kavel 13A, aan de Daguerrestraat, een vier-laags containerblok zonder buitenruimten, voor de duur van tien jaar. De bouw van het containergebouw vangt aan in april 2017 en het gebouw zal 320 kwetsbare jonge mannen huisvesten van wie de helft statushouders. Het is na Riekerhaven, Nieuw-West, het grootste project voor statushouders. Beide locaties liggen buiten de ring. Als de druk op de stad verder toeneemt, zullen, als het aan de gemeente ligt, migranten opnieuw hun weg naar de vinexwijk vinden, betrekkelijk ver van de stad. IJburg verwordt dan al snel tot een migrantenwijk.
26 oktober 2016