Pampuslaan, Haveneiland-Oost
In Albert Heijn IJburg spreek ik een bewoner van het woonblok, waar de radicale moskee Al- Fourkane IJburg is gehuisvest. Hij vertelt me dat hij dit jaar rond de jaarwisseling IJburg zal ontvluchten. ‘Straten in mijn buurt worden door de jeugd overgenomen en de politie is spoorloos. Overal ontploft vuurwerk en brievenbussen worden opgeblazen.’ Ik vraag hem of hij nog van IJburg wil verhuizen. Ja, dat wil hij nog steeds, want de buurt gaat steeds verder achteruit. Maar het is moeilijk weg komen, vertelt hij, want vrijwel niemand wil van de stad naar IJburg. Dat geldt ook voor de jonge gezinnen in zijn blok met een huis, naast de locatie waar de gemeente tijdelijke huisvesting voor statushouders zal bouwen: ‘Ze vrezen waardedaling van hun huizen en kunnen niet weg.’ Later die avond wandelen we met familie uit Aalten via Winkelcentrum IJburg naar Haveneiland-Oost. Het lijkt beter te gaan met het winkelcentrum. Een fraaie kerstboom siert het plein op. Er is geen leegstand en de verhuurder doet er alles aan om de verloedering te stoppen. De verlichting van het logo werkt en defecte tegels zijn vervangen. De Vomar is verbouwd; er komt een nieuw filiaal van de Action. Ook de drankwinkel is opgeknapt. Later blijken ze cosmetische verbeteringen van een wijk die inmiddels tot op het bot verrot is als gevolg van mislukt beleid van menging van bevolkingsgroepen, onder wie vele (criminele) multiprobleemgezinnen. De Wijk zonder Scheidslijnen.
Opgewekt lopen we verder. We zijn onderweg naar de nieuwe Deen aan het einde van het Haveneiland. We passeren de restaurants aan de IJburglaan. Alle panden zijn gevuld. IJburg lijkt zowaar een gewone wijk. De huizenmarkt van Amsterdam is weer booming en IJburg dus ook. De crisis lijkt achter ons. Een sanitairwinkel heeft de deuren geopend. We lopen langs het onlangs gesloten filiaal van ABN-Amro en de politiepost, die is opgeheven. Het duistere IJburg-college doemt op voor ons. ‘Kijk, deze school scoort inmiddels al onvoldoende,’ zeg ik en we gaan de hoek om naar de Deen, aan het einde van de Pampuslaan. ‘En dat is het Theo van Gogh-park,’ vervolg ik goedgemutst. Als we het donkerbruine schoolgebouw, met de neofascistische uitstraling, zijn gepasseerd, zie ik aan de overzijde van de Pampuslaan bij een hoek een groep Marokkaanse jongeren staan. Verderop ontploft aan onze kant, op het trottoir, vuurwerk. Rook ontwikkelt zich over de hele breedte van de stoep. Het lijkt wel oorlog. Ook daar staat een groep Marokkanen.
Pampuslaan, Haveneiland-Oost
We lopen verder en achter de rook verschijnen de gedaantes van de in het rood geklede straatcoaches. Er staan wat jongeren omheen, die weglopen. Als we bij de straatcoaches zijn aangekomen, vragen we waar de politie is en of ze een melding van het vuurwerk zullen maken. ‘We kunnen er niets tegen doen’, antwoorden ze. ‘We pakken het ze af, maar …’ en een van de straatcoaches begint in een tête-à-tête een verhaal tegen me: ‘Gisteren hebben we overleg gehad met de politie …’ Hij stopt met zijn relaas, terwijl er naast ons twee Marokkanen op een scooter stilhouden. ‘En??’ vraag een van de twee Marokkanen van in de twintig aan mij. Ik antwoord: ‘Niets … We wilden alleen weten …’ Om ons heen vormt zich intussen een kring van Marokkaanse jongeren, van wie een met een pitbull. Kennelijk worden we niet geacht nog een woord met de straatcoaches te wisselen. We worden ingesloten en voelen ons geïntimideerd, waarna we besluiten verder te lopen. ‘Sterkte ermee,’ zeg ik tegen een van de straatcoaches. ‘Het komt goed, mevrouw,’ antwoordt hij. Dat zeggen ze allemaal, denk ik, maar ik zeg niets.
Snel vervolgen we onze weg. We hebben hier niets te zoeken. De rol van de politie in dit deel van het Haveneiland lijkt uitgespeeld. De wijk is door Marokkanen overgenomen. Mijn neef zegt dat we beter de eerste de beste straat kunnen inslaan, terug naar huis. We lopen via een duistere Franz Zieglerstraat richting de haven. De Deen komt wel een andere keer. Op naar de jaarwisseling.