Als ergens in IJburg de verkrotting toeslaat, is het wel bij het eerste gemengde blok op Haveneiland-West. Bij de oplevering van de sociale woningbouw van het blok in 2007 bleek al dat de corporaties de eerdere standaarden hadden losgelaten. Nergens op het Haveneiland was dergelijke minderwaardige bouw verrezen, zo bezuinigd op de materialen, was zulk gering architectonisch vernuft toegepast. Niet gebouwd voor de eeuwigheid maar voor sloop. Inmiddels ligt verkrotting van het blok op de loer; de verantwoordelijke corporatie heeft zich uit IJburg teruggetrokken en vanwege een inval van een arrestatieteam werd er in de sociale woningbouw opnieuw een huis dichtgetimmerd. De vorige keer was twee huizen verder en het had toen een jaar geduurd voordat de voordeur was hersteld. De aanhoudende regen had de houten plaat doen kromtrekken, waardoor het huizenblok oogde als een getto in wording.

Onlangs sprak ik een huurder van de eengezinshuizen; hij had als enige bloembakken langs de betonnen trap. Hij zat voor zijn huis in het zonnetje; het was al dagen tropisch warm. De grote ramen van zijn sociale huurhuis waren op het zuiden gelegen. Hij vertelde dat hij in het huis niet kon luchten. Hij had weliswaar een achterdeur, maar het blok werd geteisterd door inbraken, dus openlaten was geen optie. Er was sinds hij er woonde al zeker vijf keer bij hem ingebroken. Het waren jongeren uit de buurt. In de wijk krioelde het van de criminele jongeren, die in plaats van een baantje te nemen bij AH liever inbraken pleegden.

Terwijl hij indertijd had gedacht dat hij, vanuit zijn oude sociale woning in Bos en Lommer, in een nieuwe, nette wijk kwam wonen, had het woongenot hem in zijn huurhuis tot dan toe ontbroken. Recent was even verderop weer een inval van een arrestatieteam geweest. Hij keek naar de belendende huizen, terwijl zijn gezicht verder bedrukt raakte. Wegkomen was geen optie. Hoewel ‘er in elke wijk natuurlijk wel wat was’, was het in IJburg erger dan dat.

Al jaren was hij met advocaten in de weer over de staat van het huis, waarvan het woongenot door ernstige schimmelvorming werd bedorven. Hij wist inmiddels dat de verantwoordelijke corporatie de huizen vanwege het grote aantal gebreken niet had mogen opleveren. De Key was een slechte woonstichting gebleken.

Het verhaal verbaasde me niet; al direct bij oplevering had het huizenblok de uitstraling van Slotervaart gehad. Schotels en was ontsierden de gloednieuwe gevel. De huizen ervan waren gevuld met grote multiprobleemgezinnen, zo bleek uit een artikel van Joost Zonneveld, in Nul20. In IJburg werd immers speciaal voor grote gezinnen gebouwd. Dit was al te lezen in een brochure van DRO Amsterdam van 2003, waar de gemeente aankondigt dat op Haveneiland-West veel sociale huurhuizen met een gemiddelde woninggrootte van 86m2 zullen verrijzen, waarmee de ‘kwaliteit van de stedelijke woningvoorraad’ zal worden verhoogd. ‘Dit kan de gewenste doorstroming op gang brengen vanuit Amsterdamse wijken die hard toe zijn aan ingrijpende vernieuwing’ (bron: Voorzieningen op IJburg, DRO Amsterdam. 2003) De oplettende lezer had kunnen weten dat de nieuwe wijk in de toekomst zou verkrotten.