Het Centrumeiland blijft verbazen. Er is geen enkele logica in de aanleg van een nieuw eiland voor slechts 150 tot 250 (zelfbouw)huizen, in de eerste paar jaren; uiteindelijk zouden het er over zo’n acht jaar 1200 zijn en dan pas zou het eiland worden ‘ontwikkeld’. Verder is het vreemd dat het eiland geen voorzieningen heeft. Al die nieuwe inwoners zijn voor de dagelijkse boodschappen afhankelijk van het armetierige verafgelegen winkelcentrum IJburg, terwijl een duizendtal extra huizen de noodlijdende middenstand  van IJburg niet veel zal baten. Die zou een bestaansrecht hebben gehad bij de oorspronkelijke doelstelling van IJburg, dat wil zeggen een eilandenwijk van 45.000 inwoners.

Als klap op de vuurpijl worden op het Centrumeiland  de stedenbouwkundige blunders van Fase 1 herhaald.  Op het nieuwe eiland verrijzen hoge flats van wel 10 lagen, die het leefklimaat op het nieuwe eiland, gelegen aan het IJsselmeer, onaangenaam zullen maken. Op de eilanden waait het immers altijd harder dan elders in de stad. Alleen al om die reden zullen er uiteindelijk alleen mensen komen wonen die geen keuze hebben, zoals ouderen. En juist hen zou je een verblijf in de IJburgse windhel willen besparen. Ook wordt De Wijk zonder Scheidslijnen, met gemengde blokken van koop en sociale huur, op het Centrumeiland doorgezet. Terwijl  de menging van Fase 1 heeft aangetoond dat botsende leefstijlen de leefbaarheid van de nieuwe wijk ernstig  aantasten.

Volgens de gemeentelijke startvisie is ‘tijdelijkheid’ het toverwoord. Naast een jongerencentrum en een Johan Cruyff Court (voetbalveld) zou een moskee zich er zomaar kunnen vestigen. Deze was in de oorspronkelijke plannen immers een vaste standplaats op het eiland toegezegd. Alles in ‘tijdelijkheid’ …

Ook de terp in het midden van het eiland wekt verbazing. Kennelijk voldoen de gewone waterkeringen niet, gezien de klimaatverandering en verwachte zeespiegelstijging.

Een jaar of wat geleden wilde een familielid meedoen aan het project Centrumeiland. Toen ik haar vertelde dat er dwars over het eiland een IJmeerverbinding was gepland, was ze verbaasd. Even erna haakte ze af, met name vanwege alle bureaucratische rompslomp. Verstandig, want het project Centrumeiland, waarvan architectencentrum ARCAM  een jaar lang eigenaar was, leek bezigheidstherapie. Toen ik een ambtenaar van de gemeente Amsterdam eens vroeg naar de plannen van al die goedwillende burgers die meedachten over de toekomst van het Centrumeiland, antwoordde hij dat de gemeente uiteindelijk over het eiland zou beslissen, alle mooie plannenmakerij ten spijt.

Wie de vorm van het Centrumeiland op luchtfoto’s bekijkt, ziet een slurf in de richting van Almere, waar het tracé van de IJmeerverbinding prima inpast. Strandtent Blijburg wordt een (tijdelijk) bestaansrecht van maar liefst 12 jaar op het nieuwe eiland gegund, om dan plaats te maken voor de geprojecteerde IJmeerverbinding. Het Centrumeiland, een cascade van blunders …

Zondag 10 mei 2015 door Xandra Lammers