Inbraak bij bedrijf aan Haven IJburg

Onlangs stond ik in een winkel in het nabijgelegen Winkelcentrum Brazilië achter een van architecten van Amsterdam-IJburg. Ik dacht niet dat hij zelf verantwoordelijk was voor het concept van de wijk zonder scheidslijnen, zoals deze is uitgevoerd door de gemeente Amsterdam. Het gerucht gaat dat de dienst stedelijke ontwikkeling van de gemeente het brein achter het sociale experiment is. Dat het hele plan achter de burelen van deze dienst is uitgedokterd.

Volgens een studente van de Universiteit van Amsterdam, met wie ik laatst sprak, is de wijk zonder scheidslijnen IJburg geen experiment, omdat het in Nederland staand beleid is dat wijken worden gemengd. Zijzelf woonde in de klusflat van de Bijlmer, welke wijk ze als een ‘getto’ omschreef. Ik zei haar dat dit een vrijwillige stap van haar was geweest, anders dan IJburg, waar de gemeente de mensen indertijd had heen gelokt. In superlatieven werd de wijk in glanzende brochures aangeprezen. Het zou de beste Vinex-wijk van Nederland worden. Terwijl de gemeente wel beter wist. In elk geval had kunnen weten. Een dergelijke wijk is immers tot mislukken gedoemd.

En toen de mensen eenmaal in IJburg waren neergestreken, bleek het een sociaal experiment, waar niemand voor had gekozen. In blokken werden migrantengezinnen met kopers met torenhoge hypotheken gemengd. De huurders waren vanuit de gesloopte probleemblokken in hun achterstandswijken, naar IJburg overgeplaatst, waar, naar later bleek, speciaal voor hen was gebouwd. Multiprobleemgezinnen en kopers werden gedwongen om samen te leven. Onmiddellijk ontstonden er spanningen. In de woonblokken. En in de wijk:  vandalisme, schietpartijen, inbraken, intimidaties. De duistere kanten van een achterstandswijk waren in de gloednieuwe Vinex-wijk al snel gemeengoed. Het werd een afbraakwijk.

De witte basisschool was in no time een ‘zwarte’ school, die inmiddels zelfs dreigt te verdwijnen. Braakliggende grond werd commercieel oninteressant en was goed genoeg voor de (tijdelijke) huisvesting van statushouders. Het politiebureau werd wegbezuinigd. De bruggen bleken indertijd zo slecht gebouwd dat ze werden gestript. Voor renovatie ervan werd geen geld uitgetrokken.

Een beleid van gedwongen samenleven is gedoemd te mislukken. Of het nu wijken zijn, scholen of andere samenlevingsvormen. Voor een wijk betekent het bovendien kapitaalvernietiging. De wijk zonder scheidslijnen is een mislukt sociaal experiment, waaraan de hele gemeenschap heeft meebetaald. Wijk zonder scheidslijnen IJburg, eens maar niet weer!

13 februari 2019